در یک مطالعه ی جدید بی خوابی به عنوان یک عامل خطر جدید برای دیابت نوع 2 شناخته شد
8سپتامبر 2020- یک مطالعه ی جدید "اطلس جهانی" که در Diabetologia منتشر شده است، اولین مطالعه ای است که بی خوابی را به عنوان یک عامل خطر مرتبط با افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع 2(T2D) معرفی کرده است. در این مطالعه 34 عامل خطر شناسایی شده است که تصور می شود 19 عامل آن سبب افزایش و 15 عامل آن سبب کاهش خطر ابتلا به دیابت می شوند، همچنین 21 عامل خطر دیگر نیز شناسایی شده اند که شواهد برای تصمیم گیری در مورد آنها چندان قوی نیستند.
این مطالعه توسط دکتر Susanna Larsson، و دکترShuai Yuan از انستیتوی کارولینسکا در استکهلم به روشی به نام "تصادفی سازی مندلی" (MR) انجام شد. در این روش از تغییرات ژنتیکی به عنوان یک آزمایش طبیعی برای بررسی روابط علی و معلولی بین عوامل خطر بالقوه قابل تغییر و نتایج بهداشتی در داده های مشاهده ای استفاده می شود.روش تصادفی سازی مندلی، کمتر از مطالعات مشاهده ای تحت تأثیر علیت نهان و یا علیت معکوس قرار می گیرد.
برای شناسایی عوامل خطر احتمالی برایدیابت نوع 2، نویسندگان برای یک مرور سیستمیک با متاآنالیز به جستجوی مقالات منتشر شده در پایگاه داده PubMed پرداخته و 1360 مقاله ی مرتبط با این موضوع را یافتند. آنها در مجموع 97 عامل خطر را شناسایی کردند که می توانستند آنها را با کمک روش MR بررسی کنند. برای جمعیت مورد مطالعه، آنها از داده های خلاصه شده از کنسرسیوم DIAbetes Genetics Replication And Meta-analysis (74124 مورد مبتلا به دیابت نوع 2 و 824،006 کنترل با نژاد اروپایی) استفاده کردند. سپس محققان برای بررسی این که آیا این ارتباطات بالقوه علیتی می توانند در یک جمعیت مستقل جداگانه تکرار شوند از داده های کنسرسیوم FinnGen (11006 مورد مبتلا به دیابت نوع 2 و 82655 کنترل از نژاد اروپایی) استفاده نمودند.
آنها شواهدی از ارتباط علیتی بین 34 عامل (19 عامل خطر و 15 عامل محافظتی) و دیابت نوع 2پیدا کردند. بی خوابی به عنوان یک عامل خطر جدید شناخته شد، بطوریکه احتمال ابتلا به دیابت نوع 2 برای افراد مبتلا به بی خوابی، 17٪ بیشتر از افرادی با خواب کافی بود. 18 عامل خطر دیگر برایدیابت نوع 2 عبارت بودند از: افسردگی ، فشار خون سیستولیک ، شروع سیگار کشیدن، سیگار کشیدن مادام العمر، مصرف قهوه (کافئین) ، سطح اسیدهای آمینه ایزولوسین، والین و لوسین در پلاسمای خون، آنزیم کبدی آلانین آمینوترانسفراز (یک نشانه از عملکرد کبد)، شاخص توده بدنی دوران کودکی و بزرگسالی(BMI) ، درصد چربی بدنی، توده چربی احشایی (داخلی) ، ضربان قلب در حال استراحت و سطح چهار نوع اسید چرب در پلاسمای خون.
پانزده عامل کاهش دهنده ی خطر دیابت نوع 2 عبارت بودند از: آلانین پلاسما (یک اسید آمینه) ، لیپوپروتئین با چگالی بالا (کلسترول خوب) و کلسترول تام، سن شروع بلوغ در زنان (شروع قاعدگی) ، سطح تستوسترون، سطح گلوبولین متصل شونده به هورمون جنسی(تنظیم شده برای نمایه ی توده ی بدنی)، وزن هنگام تولد، قد بزرگسالی، توده بدون چربی بدن (برای زنان) ، چهار اسید چرب پلاسما، ویتامینD موجود در گردش خون و سالهای تحصیل.
پس از تنظیم BMI بزرگسالی، 8 عامل خطر از نظر آماری به طور معنی داری با خطر T2D در ارتباط بودند، که نشان می دهد آنها بطور مستقل از وزن بدن عمل می کنند. بی خوابی به عنوان یکی از این عوامل باقی مانده بود، با این وجود افزایش خطر برای افراد مبتلا به بی خوابی در مقایسه با افرادی با خواب کافی، بعد از تنظیم BMI از 17 به 7 درصد کاهش یافت، که نشان می دهد بخشی از اثر بی خوابی بر افزایش خطر T2D توسط BMI ایجاد می شود. فشار خون سیستولیک، سیگار کشیدن در طول زندگی و سطح آنزیم کبدی به عنوان عوامل خطر باقی ماندند که خطر T2D را افزایش می دادند. افزایش کلسترول تام، کلسترول خوب ، سطح تستوسترون و سطح هورمون های جنسی پس از تعدیل نتایج به عنوان عوامل محافظتی با خطر ابتلا به دیابت نوع 2 رابطه معکوس داشتند.
از جمله 21 عامل علیتی دیگر برای دیابت نوع 2 (که برای آنها شواهد ضعیف تر از سایر عوامل بالا بود) پیشنهاد شد، که عبارت بودند از: مصرف الکل، صرف صبحانه، چرت زدن در طول روز، خواب کوتاه ، میزان سدیم ادرار (نمک) و اسیدهای آمینه خاص و عوامل التهابی.
نویسندگان نتیجه گیری کردند: مطالعه ما چندین عامل خطر از قبل تأیید شده را شناسایی کرد، همچنین با استفاده از آخرین داده های خلاصه شده، عوامل خطر بالقوه جدیدی را برای دیابت نوع 2 شناسایی کرده است. یافته های این تحقیق باید به سیاست گذاری برای بهداشت عمومی بمنظور ارتقای روشهای پیشگیری اولیه از دیابت نوع 2 کمک کند. استراتژی های پیشگیری باید بر اساس چندین دیدگاه مختلف، از جمله کاهش چاقی و میزان و سطح سیگار کشیدن، و بهبود سلامت روان، کیفیت خواب، سطح تحصیلات و وزن هنگام تولد، تدوین شوند.
منبع:
https://medicalxpress.com/news/2020-09-insomnia-factor-diabetes.html